یک جراح و متخصص زنان و زایمان از تنوع زیاد علائم سندرومی شایع در زنان که بر اثر تغییرات سطح هورمون‌های جنسی ایجاد می‌شود، خبر داد.

سیمین ظفردوست جراح و متخصص زنان و زایمان، فوق تخصص نازایی و عضو هیئت علمی پژوهشگاه ابن سینا در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه کلینیک گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره ارتباط بین سطح هورمون‌های جنسی با اختلالات خلقی و رفتاری در زنان، اظهار کرد: همواره محققان به دنبال یافتن ارتباط بین سطح هورمون‌های جنسی با اختلالات خلقی و رفتاری در خانم‌ها بوده‌اند، ولی هیچ وقت نتوانستند این سطح هورمونی را شناسایی کنند. دیده شده است که در سال‌های باروری احتمال افسردگی در زنان به حداکثر می‌رسد.

او بیان کرد: برخی زنان نسبت به تغییرات هورمونی در بدنشان حساس و آسیب‌پذیر هستند و هر چه این تغییرات بیشتر باشد، احتمال بروز مشکلات خلقی در آن‌ها افزایش پیدا می‌کند. به طور مثال تعدادی از خانم‌ها قبل از آغاز قاعدگی و پس از زمان تخمک‌گذاری و شروع تغییر در سطح هورمون‌های بدنشان به اختلالات خلقی و سایر مشکلات دچار می‌شوند. همچنین برخی زنان به دنبال زایمان یا دوران یائسگی (زیرا پس از این دوران مقدار هورمون‌های بدن کاهش چشمگیری پیدا می‌کند)، پس از مصرف دارو‌های هورمونی و به کارگیری روش‌های جلوگیری از بارداری، به تغییر سطح هورمون‌های بدن حساس هستند، بنابراین وقتی در بدن آن‌ها سطح هورمون‌های جنسی تغییری اساسی و مشخص پیدا می‌کند، برخی نوسانات خلقی و تغییراتی را در زندگی خود احساس می‌کنند که یکی از این تغییرات، سندروم پیش از قاعدگی (PMS) است.

این جراح و متخصص زنان و زایمان درباره مبتلایان به سندروم پیش از قاعدگی افزود: افراد دچار این سندروم پس از تخمک‌گذاری و پیش از آغاز قاعدگی بعدی که سطح هورمون‌ها در بدن تغییر پیدا می‌کند، به علائمی دچار می‌شوند که این نشانه‌ها در حدود سه تا پنج درصد از مبتلایان به سندروم پیش از قاعدگی به حدی شدید است که حالت بیمارگونه به خود می‌گیرد که به آن، اختلال کج خلقی پیش از قاعدگی می‌گویند. در بیشتر مواقع (حدود ۹۵ درصد موارد) این سندروم، بیمارگونه نیست و تنها کمی فرد را اذیت می‌کند. سندروم پیش از قاعدگی در بین زنان شایع است، ولی میزان دقیق شیوع این سندروم به دلیل تشخیص دشوار آن، مشخص نیست.

علائم سندروم پیش از قاعدگی

ظفردوست تاکید کرد: علائم سندروم پیش از قاعدگی بسیار متنوع است که از جمله این نشانه‌ها می‌توان به افسردگی قبل از قاعدگی (افسردگی در یک تا ۲ هفته پیش از قاعدگی)، اضطراب، ناپایداری عاطفی، خشم، بی‌علاقگی و نداشتن تمرکز، اختلالات خلقی و خواب، تغییر در اشتها (پُرخوری یا کم خوری)، سردرد‌های شدید، نفخ، یبوست و حساس شدن سینه‌ها اشاره کرد.

سندروم پیش از قاعدگی

سندروم پیش از قاعدگی چگونه تشخیص داده می‌شود؟

او تصریح کرد: گرفتن شرح حال دقیق فرد به تشخیص صحیح سندروم پیش از قاعدگی بسیار کمک می‌کند. نشانه‌های این سندروم از حدود یک تا ۲ هفته پیش از قاعدگی آغاز شده و پس از قاعدگی برطرف می‌شوند، بنابراین اگر زن پس از اتمام قاعدگی همچنان از افسردگی رنج می‌برد، این افسردگی ناشی از سندروم پیش از قاعدگی نیست. همچنین در صورتی که خانم قبل از قاعدگی به افسردگی دچار بوده و این افسردگی پیش از این دوران، شدت پیدا کرده است، این مورد هم جزو سندروم پیش از قاعدگی محسوب نمی‌شود.

این جراح و متخصص زنان و زایمان گفت: علائم سندروم پیش از قاعدگی اغلب در روند زندگی طبیعی، مسئولیت‌های اجتماعی و ارتباطات بین فردی خانم چندان تداخلی ایجاد نمی‌کند، بنابراین زنانی که نشانه‌های این سندروم در آن‌ها بسیار شدید نیست تنها کافی است که سبک زندگی خود را تغییر بدهند، پیاده روی منظم و خواب کافی داشته باشند، وعده‌های غذایی اصلی خود را هر روز سر ساعت مشخصی میل کنند، از رژیم غذایی سالم و مغذی پیروی و استرس‌هایشان را مدیریت کرده، در صورتی که دخانیات مانند سیگار را استعمال می‌کنند، از مصرف آن‌ها خودداری کرده و در استفاده از نوشیدنی‌ها و ترکیبات کافئین‌دار، اعتدال را رعایت کنند.

ظفردوست اظهار کرد: اگر علائم سندروم پیش از قاعدگی با رعایت موارد ذکر شده فروکش نکند، بهتر است که خانم به روانپزشک مراجعه و با او مشورت کند. همچنین در برخی موارد متخصص زنان با تجویز دارو‌هایی به فرد مبتلا به سندروم پیش از قاعدگی کمک کرده تا تغییرات هورمونی این شخص در طول دوره‌های قاعدگی کاهش پیدا کند.

او یادآوری کرد: مبتلایان به سندروم پیش از قاعدگی در صورت نیاز و با تجویز پزشک می‌توانند برای کاهش علائم خود، داروی «فلوکستین» را بسته به زمان شروع و پایان نشانه‌هایشان، از حدود یک تا ۲ هفته قبل از آغاز قاعدگی مصرف و با شروع قاعدگی و برطرف شدن علائمشان، آن را قطع کنند. سندروم پیش از قاعدگی در صورتی که با اختلالات رفتاری، افسردگی زمینه‌ای و بیماری خاص همراه نباشد، مشکل خطرناکی نیست.