گروه پژوهشی حقوق و اخلاق زیستی
در دهههای اخیر، پیشرفت های علمی و فنی (به ویژه بیوتکنولوژی)، موجب گسترش مناقشههایی اخلاقی و حقوقی، دربارة زندگی انسان شده است. این مناقشه ها، نه تنها دورة حیات انسان را دربر میگیرد بلکه به زمینههای پیش و پس از حیات او نیز مرتبط است. اکنون، برای نمونه، «تولید مثل»، «سقط جنین»، «شبیهسازی»، «سلول های بنیادین»، «پیوند اعضا»، «ژنوم انسانی» و «مرگ آسان» از مهمترین موضوعاتی هستند که دغدغههایی فلسفی، اخلاقی و حقوقی را برانگیختهاند.
از دههی ۱۹۶۰ به این سو، «اخلاق زیستی» به عنوان شاخه ای از «اخلاق کاربردی» به صورت رشتهای دانشگاهی پدیدار شده است. «اخلاق زیستی»، پیامدهای اخلاقیِ استفاده از فنآوریهای جدید را ارزیابی میکند. آشکار است که این ارزیابی، از توان یک حوزهی تخصصی و عالمان آن خارج است. نه تنها میتوان مسائل نوین زیستی را از منظرهای حقوقی، دینی، جامعه شناختی، روان شناختی و حتی اقتصادی بررسی کرد بلکه به نظر میرسد بدون در نظر گرفتن این نظرگاهها، تحلیل های فلسفی و اخلاقی، از عمق و دقت کافی برخوردار نخواهد بود. بنابراین، ارزیابی این مسائل، مقتضی فعالیتهای مشترک و میان رشتهایِ متخصصانِ علوم پزشکی و زیستی و عالمان علوم انسانی است. بدین منظور، گروه حقوق و اخلاق زیستی پژوهشگاه ابنسینا برای تحقق اهداف فوق در محورهای زیر فعالیت میکند:
زمینه و محور فعالیت گروه:
- بررسی اخلاقی، حقوقی، جامعهشناختی و روانشناسی کاربرد فنآوریهای نوین زیستی
- مطالعة جامع ابعاد به کارگیری روشهای نوین کمک باروری در تولید مثل انسانی مانند اهدای جنین، گامت، و سقط جنین
- مطالعة جامع ابعاد پژوهشها و آزمایشهای ژنتیکی بر انسان و حیوان
- مطالعة جامع ابعاد فنآوریهای نوین علوم پزشکی مانند شبیهسازی، سلولهای بنیادی و حیوانات با تغییرژنتیکی
افزون بر محورهای بالا که در ارتباط مستقیم با فعالیتهای پژوهشی ـ آموزشی و درمانی پژوهشگاه ابنسینا است، گروه پژوهشی حقوق و اخلاق زیستی، به دلیل گستردگی مباحث حقوق و اخلاق زیستی، مطالعههایی در مورد دیگر مسائل مرتبط را نیز، در دستور کار خود قرار داده است.
اعضای گروه:
- دکتر بهزاد قربانی
- دکتر علیرضا میلانی فر
- دکتر علی آذین
- دکتر افسانه محمدزاده
دکتر محمد راسخسرپرست گروه پژوهشی حقوق و اخلاق زیستی