ايمني‌شناسي توليد مثل يكي از شاخه‌هاي علم ايمني‌‌شناسي است كه به وقايع ايمنی مرتبط با باروري مي‌پردازد. پانصد میلیون سال پیش، وقتی که سیستم ایمنی مدرن در مهره داران آرواره دار شکل گرفت؛ اولین چالش سیستم ایمنی ابداع راه کارهایی برای شناسایی آنتی ژنهای خودی از بیگانه بود. بدنبال حل این مشکل تکاملی از طریق حذف کلونهای خود واکنشگر  B و T در مغز استخوان و تیموس ، سیستم ایمنی در پستانداران زنده زا با چالش جدی تری مواجه شد و آن لازمه حفظ نسل و پذیرش جنین نیمه بیگانه از سوی سیستم ایمنی مادر بود. و این مشکل تکاملی با استقرار موضعی سیستم پیچیده ای از شبکه های تنظیم و تعدیل ایمنی در موضع بارداری برطرف گردید. چگونگی لانه گزینی جنین در رحم و تکامل آن تا زمان زایمان علیرغم وجود سیستم ایمنی صلاحیت دار و فعال در بدن مادر، موضوع اصلی ایمنی شناسی تولید مثل است. سيستم ايمنی توليدمثل به قدري پيچيده است كه با وجود مطالعات وسيع در هفت دهة اخير‌، بسياري از پرسش‌ها در اين حوزه همچنان بي‌پاسخ باقي مانده است. امروزه، محققان معتقدند كه عوامل ايمني‌شناختی علت بيش از ۵۰ درصد از موارد سقط جنين را تشكيل مي‌دهند. مطالعات انجام شده نشانگر آن است كه با وجود شناسايي آنتي‌ژن‌هاي جنيني، سيستم ايمني مادر به سطحي جديد از تعادل مي‌رسد كه نه تنها سبب سقط نمي‌شود بلكه به رشد و تكامل جنين نيز كمك مي‌كند. علیرغم این، اختلالات جدی در تعادل سیستم ایمنی موضع بارداری می تواند مانع لانه گزینی جنین شده و یا سبب دفع جنین گردد، پدیده ای که از سیستم ایمنی فعال و صلاحیت دار انتظار آن می رود. از اين رو، به نظر مي‌رسد با مطالعة سيستم ايمني بارداري، بتوان راه‌كاري موثر در جلوگيري از سقط و شکست لانه گزینی جنین پيدا كرد.

تحقیقات اخیر همچنین نقش غیر قابل انکار سیستم ایمنی در پیدایش و پیشرفت بسیاری از بیماریهای مرتبط با باروری از جمله اندمتریوز، سندرم تخمدان پلی کیستیک، پره اکلامپسی، نارسایی زودرس تخمدان و زایمان زودرس را نشان داده اند. بنابراین به نظر می رسد که تعادل سیستم ایمنی در جلوگیری از پیدایش و یا پیشرفت بیماریهای مذکور نقش اساسی داشته باشد. بررسی اختلالات ایمونولوژیک در بیماریهای مذکور بویژه اندومتریوز و ارائه راه کارهای ایمونولوژیک درمانی از جمله اهداف دیگر پژوهشی این گروه است.

موضوع حائز اهمیت، چگونگی تعدیل سیستم ایمنی در طی بارداری است، موضوعی که هدف بسیاری از پژوهشهای علمی در زمینه ایمنی شناسی تولید مثل بوده است. در این رابطه طیف وسیعی از مکانیزمها، شبکه ها و واسطه ها از جمله هورمونها، سیتوکینها وکموکینها شناسایی و معرفی شده اند. علیرغم این، از نظر مکانیزمی بسیاری از این شبکه ها و واسطه های سلولی و مولکولی با یکدیگر همپوشانی داشته و لذا بدرستی روشن نیست که در این شبکه های پیچیده و هزارلا، کدام عامل آغازگر اصلی تعدیل سیستم ایمنی و راه انداز سیستمهای آبشاری تنظیمی بعدی است. در این میان، به نظر میرسد که سلولهای بنیادی اندومتر یکی از گزینه های اصلی در استقرار سطح جدیدی از تعادل ایمنی در موضع بارداری باشند. تحقیقات این گروه نشان میدهد که سلولهای بنیادی اندومتر می توانند جنبه های عملکردی بسیاری از سلولهای دخیل در بارداری از جمله سلولهای NK، Treg، سلولهای دندریتیک و سلولهای Th17 را در جهت یک بارداری موفق تغییر دهند. از این رو، بررسی توان بالقوه سلولهای بنیادی اندومتر در تنظیم ایمنی موضع بارداری و نقش بالقوه اختلالات این سلولها در سقط مکرر و شکست لانه گزینی از دیگر دیدگاه های پژوهشی این گروه است.

از سوي ديگر، مکانیزمهای جفت زایی(Placentation) دارای شباهتهای بنیادی با تومور زایی  (Tumorigenesis) می باشد. مقاومت به آپوپتوز، استفاده از آنکوژنها و فاکتورهای رشد، مسیرهای پیام رسانی مشترک، رشد و تکثیر سریع سلولها و استفاده از شبکه های عروقی جدید از جمله وجه مشترک دو پدیده فوق الذکر می باشند. در طی تکامل جفت، سيستم ايمني با كنترل تكثير سلول‌هاي تروفوبلاستي از تهاجم اين سلول‌ها به بافت‌هاي ديگر جلوگيري مي‌كند در حالیکه تهاجم و تکثیر سلولی در سرطان عمدتا یک فرآیند کنترل نشده است. با توجه به توضیحات مذکور گرایش پژوهشی دیگر گروه ایمنی شناسی تولید مثل کشف مارکرهای بدیع سرطان به منظور ایمنی درمانی هدفمند با تکیه بر آموزه های ایمنی شناسی تولید مثل است. از نظر این گروه، "حاملگی یک سرطان کنترل شده و سرطان یک حاملگی نامحدود است".

در مجموع، زمینه های اصلی این گروه تحقیقاتی در دو محور اصلی زیر خلاصه می شود:

• بررسی مکانیزمهای ایمونولوژیک منجر به تحمل ایمنی بارداری و بررسی اختلالات ایمنی در بیماریهای مرتبط با بارداری نظیر سقط مکرر ، شکست مکرر لانه گزینی و اندومتریوز به منظور ارایه روشهای درمانی نوین ایمونولوژیک در تشخیصی و درمان
• ایمونوتراپی سرطان برپایه سلول ها و آنتی ژن های بدیع مشتق از جفت و پرده های جنینی

اعضای گروه

• دکتر امیرحسن زرنانی
• دكتر مریم توكلی
• دکتر کامبیز گیلانی
• دکتر سهیلا انصاری پور
• دكتر محمود جدی‌تهرانی

مدیر گروه : دکتر امیرحسن زرنانی