گام بلند محققان پژوهشگاه ابن سینا برای اصلاح ژنتیک شتر؛
صنعت شترداری ایران رونق می گیرد
ایران یکی از کشورهایی است که غنی ترین ذخایر ژنتیکی انواع دام سبک و سنگین را دارد؛ ذخایری که هر کدام از چاه های نفتی ارزشمند تر است اما متاسفانه امروزه صنعت نفت همچنان حرف نخست را می زند و بهره مطلوبی از این ذخایر ژنتیکی نمی بریم.

به گزارش سیناپرس، شتر از جمله دام هایی است که ذخایر ژنتیکی زیادی دارد؛ امروزه شتر در سراسر دنیا به عنوان یک گونه مقاوم و با پتانسیل تولیدی بالا معرفی شده و پرورش آن با توجه به فرآورده های تولیدی منحصر به فرد این حیوان و همچنین افزایش قیمت اقلام خوراکی و کمبود مراتع از اهمیت زیادی برخوردار شده است.

گوشت شتر منبع غنی از انواع ویتامین ها، پروتئین ها، ایمونوگلوبولین ها و مواد معدنی مانند آهن، منیزیم، سدیم، پتاسیم، مس و روی است. شیر شتر نیز به دلیل داشتن انواع ویتامین ها و املاح ها نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی بدن انسان ها ایفا می کند. همچنین چربی و لاکتوز شیر شتر نسبت به شیر گاو کمتر و انسولین آن بیشتر است. این ویژگی باعث شده تا استفاده از شیر آن گزینه مناسبی برای افراد دیابتی، رژیمی و حساس به لاکتوز باشد. از سوی دیگر شیر شتر برای درمان آب آوردگی مفاصل، ترمیم زخم ها، تنگی نفس یا آسم، کم خونی، یرقان، بیماری های طحال، سل، بواسیر، سرطان، ایدز و آلزایمر بسیار مفید است. پشم و پوست این حیوان نیز برای ریسندگی و پارچه‌ بافی و کفش‌ دوزی کاربرد فراوانی دارد.

برخی نژادهای شتر مانند جماز(تندرو) نیز که به آنها شتر مسابقه گفته می شوند، می توانند منبع درآمد ارزی خوبی باشند؛ امروزه پرورش این نژادها مورد علاقه کشورهای حاشیه خلیج فارس است و از این طریق درآمد زایی می کنند.

در حال حاضر شتر سومین گونه دام سنگین ایران است که اغلب در استان های گرم و خشک سکونت دارند. هرچند امروزه اقلیم گرم و خشک مناطقی مانند سیستان و بلوچستان، بوشهر و هرمزگان، خراسان جنوبی، کرمان، یزد، اصفهان و ترکمن صحرا در استان گلستان بستر مناسبی را برای پرورش شتر در کشور فراهم کرده است اما همچنان این صنعت پر رونق و سودآور مورد غفلت واقع شده است. این در حالی است که باید برای توسعه پرورش، حفظ سلامتی، بهبودی این دام اقدامات اساسی مانند اصلاح نژاد انجام شود.

اهمیت این مساله باعث شد تا اخیرا محققان گروه پژوهشی جنین شناسی پژوهشگاه ابن سینا به دلیل محدودیت منابع طبیعی و بحران قابل پیش ‌بینی آن فعالیت‌های تحقیقاتی روی این گونه از دام سنگین را آغاز کنند.

دکتر محمدرضا صادقی، رئیس پژوهشگاه ابن سینا در این زمینه به سیناپرس گفت: اصلاح نژاد دام شتر یکی از اهداف مهمی است که اکنون ما در پژوهشگاه ابن سینا به علت مزیت های نسبی کشور آن را پیگیری می کنیم.

وی افزود: شتر دامی است که حداقل هزینه نگهداری را دارد بنابراین وجود هزاران هکتار بیابان در کشور، فضای خوبی برای پرورش شتر و شترداری فراهم کرده است.

وی اظهارداشت: اکنون محققان پژوهشگاه ابن سینا به منظور بهره وری بیشتر از شیر شتر پروژه اصلاح ژنتیک این دام را آغاز کرده اند. در حال حاضر در ابتدای راه هستیم اما با حمایت مسوولان کشور، دورنمای روشنی برای اجرای این طرح تصور می کنیم.

وی درباره اهمیت این طرح گفت: در حال حاضر کشورهای حاشیه خلیج فارس مانند قطر و امارات ضمن تامین نیاز کشورشان از فرآورده های شتر مانند شیر و گوشت، بحث مسابقات این صنعت پردرآمد را نیز پیگیری می کنند و هم اکنون صنعت شترداری را در کشورشان رونق و توسعه داده اند.

به گفته وی، توسعه و رونق این صنعت نیز باید چندین سال پیش در ایران آغاز می شد اما متاسفانه مورد غفلت قرار گرفت لذا اهمیت این مساله باعث شد تا اخیرا ما به این مبحث ورود پیدا کنیم.

این دکترای تخصصی بیوشیمی بالینی بیان کرد: صنعت شترداری، صنعتی است که می تواند بخش زیادی از نیازهای جامعه ما را رفع کند. در وهله نخست برای تحقق این مساله باید با بکارگیری تکنولوژی های نوین، کارهای علمی دقیقی انجام دهیم. در ادامه باید اقداماتی در ارتباط با فرهنگ سازی و تغییر ذائقه ایرانی ها برای استفاده از فرآورده های شتر صورت بگیرد.

وی در پایان گفت: امیدواریم در آینده ای شاهد بازدهی بالای فرآورده های شتر جمله شیر و گوشت باشیم؛ به طور حتم آینده خوبی در این زمینه خواهیم داشت.