یکی از حوزه‌هایی که می‌تواند به تحقق اهداف جمعیتی کشور کمک کند، حوزه درمان ناباروری است. دکتر علی صادقی‌تبار -مدیر مرکز فوق تخصصی درمان ناباروری و سقط مکرر ابن سینا، بر اهمیت توجه به زوج‌های نابارور تأکید کرد و گفت: بر اساس مطالعات آماری، حدود بیست درصد از زوج‌های کشور با مشکل ناباروری مواجه‌اند. در واقع ما با گروهی از جمعیت جوان و در سنین باروری مواجه‌ایم که قصد و تمایل به فرزندآوری دارند، اما نیاز به حمایت و درمان دارند.
بنابراین، توجه ویژه به این زوج‌ها و فراهم کردن امکان درمان ناباروری برای ایشان می‌تواند یکی از برنامه‌های راهبردی افزایش جمعیت در کشور باشد. بدیهی است که یکی از ملزومات این راهبرد حمایت از مراکز درمان ناباروری و گسترش خدمات درمان ناباروری در کشور است.
صادقی‌تبار نتیجه‌بخش بودن درمان ناباروری را مستلزم تکرار درمان دانست و توضیح داد: ناباروری یعنی یک سال اقدام ناموفق برای بارداری. یعنی ما به‌طور طبیعی دوازده ماه یا دوازده سیکل به زوج فرصت می‌دهیم که باردار شوند. زیرا می‌دانیم که همه سلول‌های جنسی که در هر ماه تولید و آزاد می‌شود، سالم و نرمال نیستند و ممکن است به‌طور طبیعی از چرخه تولیدمثل حذف شود.
در واقع ما شانس بارداری طبیعی را یک به دوازده می‌دانیم. اما این شانس در سیکل‌های آی وی اف، به یک به سه افزایش می‌یابد. یعنی در مرکز ما که هم‌سطح مراکز پیشرفته جهان است، انتظار داریم حداکثر پس از سه سیکل درمان، بارداری رخ دهد. زیرا در آی وی اف ما می‌توانیم سلول‌های ناهنجار را حذف و سلول‌های سالم‌تر و باکیفیت‌تر را برای لقاح انتخاب کنیم و شانس موفقیت را افزایش دهیم، اما باز هم شرایطی مثل کیفیت تخمک و اسپرم و در نهایت جنین و همچنین وضعیت رحم در لانه‌گزینی جنین مؤثر است.
مدیر مرکز درمان ناباروری ابن‌سینا در ادامه تأکید کرد: باید این آگاهی‌رسانی به زوج‌های نابارور انجام شود که حتماً برای درمان به مراکز درمان ناباروری معتبر مراجعه کنند. یک مرکز درمان ناباروری خوب باید همه خدمات کلینیکی و پاراکلینیکی، مانند کلینیک‌های
تخصصی، اتاق عمل، آزمایشگاه‌ها، کلینیک‌های رادیولوژی و سونوگرافی و داروخانه را در خود داشته باشد و زوج‌ها مجبور نباشند برای انجام کارهای تشخیصی و درمانی به مناطق مختلف شهر بروند. همچنین، از نظر مکانی باید دسترسی مناسب داشته باشد و وسایل نقلیه عمومی در دسترس مراجعان باشد تا برای تردد دچار مشکل نشوند. همچنین، هزینه‌های درمان در یک مرکز معتبر و خوب باید طبق تعرفه‌های قانونی و مصوب باشد. علاوه بر این‌ها، مهم‌ترین ویژگی یک مرکز درمان ناباروری حضور تخصص‌های مرتبط، مانند زنان، مردان، جنین‌شناسی، ژنتیک، عفونی، ایمونولوژی و داخلی و کار گروهی و مشارکت این متخصصان در روند تشخیص و درمان است.
صادقی‌تبار درباره هزینه‌های درمان ناباروری در کشور گفت: روش‌های نوین درمان ناباروری وابسته به تجهیزات و موادی مثل محیط کشت آزمایشگاهی است که توسط چند کمپانی محدود در جهان تولید می‌شود و قیمت یکسانی در تمام جهان دارد. ما هم مصرف‌کننده این تجهیزات و متریال هستیم.
بنابراین، هزینه‌های درمان تا حد زیادی متأثر از نرخ ارز و واردات این تجهیزات است. اما هزینه درمان ناباروری در کشور ما ارزان‌تر از دیگر کشورها، حتی کشورهای منطقه است و دلیل آن ارزان‌تر بودن کلیه تعرفه‌های پزشکی ایران نسبت به دیگر کشورها است.
هزینه درمان ناباروری در ایران یک‌چهارم تا یک‌پنجم کشورهای منطقه است و یک‌دهم کشورهای اروپایی و یک‌پانزدهم آمریکا است. اما همین هزینه‌ها هم با توجه به شرایط اقتصادی کشور و سطح درآمدها ممکن است برای برخی زوج‌های نابارور سنگین باشد.
مدیر مرکز درمان ناباروری ابن‌سینا درباره تمهیدات حمایتی از زوج‌های نابارور در این مرکز افزود: مرکز ابن‌سینا وابسته به جهاد دانشگاهی است که یک نهاد عمومی غیردولتی است. بنابراین، تعرفه‌های این مرکز تقریباً یک‌سوم بخش خصوصی است و ما تلاش کرده‌ایم تعرفه‌ها و هزینه‌ها را تا حد امکان پایین نگه داریم که برای اقشار ضعیف نیز قابل پرداخت باشد. همچنین، در برخی کلینیک‌ها امکان پرداخت تدریجی و اقساطی برای مراجعان را فراهم کرده‌ایم.
متأسفانه، بیمه‌ها خدمات درمان ناباروری را به‌طور کامل پوشش نمی‌دهند، اما ما در مرکز ابن‌سینا این امکان را فراهم کرده‌ایم که مراجعان بتوانند برای آن دسته از خدماتی که بیمه‌ها پوشش می‌دهند، مانند خدمات آزمایشگاهی و داروخانه، از دفترچه بیمه استفاده کنند. خوشبختانه طرح حمایت از زوج‌های نابارور هم به تصویب رسیده است و امیدواریم به‌زودی به مراکز درمان ناباروری تخصیص داده شود تا بتوانیم به زوج‌های نابارور کم‌درآمد کمک کنیم تا به آرزوی خود، یعنی داشتن فرزند، برسند.
صادقی‌تبار درباره اقدامات محافظتی و پیشگیرانه در دوره شیوع کرونا گفت: فراگیری ویروس کرونا محدودیت‌هایی برای همه مشاغل و فعالیت‌ها، از جمله خدمات پزشکی به دنبال داشت. وزارت بهداشت و درمان نیز با توجه به وضعیت کشور، طبقه‌بندی‌ای از خدمات، بر
اساس اولویت‌ها و اضطراری بودن، ارائه کرد و در زمینه خدمات درمان ناباروری نیز با همفکری انجمن ناباروری، مواردی که باید در اولویت خدمت‌رسانی قرار بگیرند، مشخص شد. ما نیز بر اساس این پروتکل‌ها، ارائه خدمات درمانی را آغاز کردیم.
اکنون خدمات درمان ناباروری در مرکز با رعایت تمام ضوابط اجتماعی و رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی ارائه می‌شود، استفاده از ماسک برای پرسنل اجباری است، در تمام طبقات مایع ضدعفونی‌کننده در دسترس مراجعان قرار گرفته است و به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی کرده‌ایم که از ازدحام در مرکز و کلینیک‌ها جلوگیری شود.
همچنین، آزمایشگاه تشخیص مولکولی کرونا از ابتدای سال نو با مجوز رسمی وزارت بهداشت در مرکز راه‌اندازی شده است و برای زوج‌هایی که در سیکل درمان قرار می‌گیرند، تست PCR و تست سرولوژیک ویروس کرونا به‌طور رایگان انجام می‌شود.
مدیر مرکز درمان ناباروری ابن‌سینا درباره ارائه درمان اهدای تخمک و جنین در این مرکز توضیح داد: مرکز درمان ناباروری ابن‌سینا یکی از مراکز ارجاعی در زمینه درمان به روش اهدای تخمک و جنین است. اهدا در واقع روش جایگزین درمان‌های معمول ناباروری است.
پیش از قانونی شدن این روش، اگر زوجی از روش‌هایی متعارف درمان ناباروری نتیجه نمی‌گرفت ناگزیر از پذیرش فرزندخوانده بود. فرزندخواندگی نیز مشکلاتی مانند مطلع نبودن از وضعیت و سلامت والدین فرزندخوانده و نگرانی از آینده را به همراه داشت. اما با رسمیت یافتن روش اهدای تخمک و جنین که پژوهشگاه ابن‌سینا در بررسی ابعاد مختلف حقوقی، اخلاقی و مذهبی و قانونی شدن آن پیشگام بود، زوج‌های نابارور توانستند از این روش برای باروری استفاده کنند. در این روش از تخمک یا جنین یک زوج اهداکننده که مورد ارزیابی‌های مختلف از نظر سلامت جسمی و روانی قرار گرفته‌اند و مشاوره‌های مختلف شرعی، حقوقی و روانشناختی برای آنها انجام شده است، برای باروری زوج نابارور استفاده می‌شود.
از جمله مزایای این روش اطمینان از سلامت تخمک و جنین و نیز پرورش جنین در داخل رحم مادر است و خانم می‌تواند در این روش دوران بارداری و شیردهی را تجربه کند و زن و شوهر کاملاً به طفل حاصل از این روش احساس تعلق خواهند کرد. البته، نکته بسیار مهم این است که اهدا در مرکز درمان ناباروری ابن‌سینا، مطابق قانون مصوب، کاملاً محرمانه است و دو طرف نباید یکدیگر را بشناسند تا از هرگونه پیامد احتمالی در آینده جلوگیری شود.
صادقی‌تبار واحد بیماران بین‌الملل (IPD) این مرکز را یکی از واحد‌های فعال در زمینه گردشگری سلامت دانست و افزود: خوشبختانه تخصص و کارآمدی متخصصان ما و ارائه خدمات باکیفیت و هم‌طراز کشورهای پیشرفته جهان باعث شده است که ایران به مقصد گردشگری سلامت در زمینه درمان ناباروری تبدیل شود. دانش و تجربه پزشکان ما، کیفیت بالا و نیز ارزان بودن خدمات باعث شده است که ما مراجعان ایرانی و غیرایرانی بسیاری از کشورهای دیگر داشته باشیم.
مشاوران مسلط به زبان‌های خارجی با این مراجعان در ارتباط هستند و ما به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی می‌کنیم که این دسته از مراجعان در کوتاه‌ترین زمان و با کمترین مدت اقامت خدمات را دریافت کنند.
مدیر مرکز درمان ناباروری ابن‌سینا در پایان یادآور شد: زوج‌های نابارور باید بدانند که پیمودن مسیر درمان ناباروری به صبر و اراده و پشتکار نیاز دارد. نباید با یک شکست ناامید شوند و از پیگیری درمان صرف‌نظر کنند. به تازگی یکی از مراجعان محترم مرکز در تماس با بنده اظهار کرد که پس از چهارده سال ناباروری، با مراجعه به مرکز ما درمان شده‌اند و شب قدر فرزندشان به دنیا آمده است.
به گزارش روابط عمومی مرکز درمان ناباروری ابن‌سینا، این خبر خوش و شادی‌بخش اهمیت صبر و پایداری در مسیر درمان را به‌خوبی نمایان می‌کند و امیدوارم همه زوج‌های نابارور بتوانند این لحظه شیرین را تجربه کنند.
